با اجرایی شدن مصوبه کاهش سن دریافت گواهینامه موتورسیکلت از ۱۸ به ۱۶ سال، آموزشگاههای رانندگی با موجی از ثبتنام نوجوانان روبهرو شدهاند. این تصمیم هرچند با استقبال گسترده همراه بوده، اما نگرانیهایی جدی درباره افزایش آمار تصادفات و ایمنی تردد نوجوانان ایجاد کرده است.
تغییر آییننامه و آغاز صدور گواهینامه موتور برای ۱۶ سالهها
از دیماه ۱۴۰۳، پلیس راهور فراجا رسماً اعلام کرد که نوجوانان ۱۶ ساله میتوانند برای دریافت گواهینامه موتور اقدام کنند. بر اساس اصلاحات جدید، گواهینامهها به چهار گروه تقسیم شدهاند که دو گروه نخست به این رده سنی اختصاص دارد:
- گروه الف میم: مجوز استفاده از موتورسیکلتهای سبک بنزینی تا ۵۰ سیسی یا موتورهای برقی با توان حداکثر ۴ کیلووات.
- گروه الف یک: امکان استفاده از موتورسیکلتهای تا ۱۲۵ سیسی یا برقی با توان حداکثر ۱۱ کیلووات.
با این حال، محدودیتهایی نیز اعمال شده است؛ نوجوانان ۱۶ ساله اجازه تردد در بزرگراهها، تونلها و شرایط جوی نامساعد را ندارند.
استقبال گسترده در آموزشگاهها
مسئولان آموزشگاههای موتورسیکلت از افزایش چشمگیر مراجعهکنندگان نوجوان خبر میدهند. به گفته یکی از مدیران، طی ۱۰ روز اخیر تعداد ثبتنامها چند برابر شده و کلاسها اغلب در ساعات عصر برای هماهنگی با برنامه مدارس برگزار میشود. هزینه دریافت گواهینامه برای این گروه سنی حدود ۳.۵ میلیون تومان تعیین شده است.
نگرانیها درباره ایمنی و افزایش تصادفات
آمار رسمی نشان میدهد که در نیمه نخست سال ۱۴۰۴، ۴۷ درصد از فوتیهای تصادفات تهران مربوط به موتورسیکلتسواران بوده و بیشترین قربانیان در بازه سنی ۱۸ تا ۳۰ سال قرار دارند. همین موضوع باعث شده کارشناسان نسبت به ورود نوجوانان کمتجربه به خیابانها هشدار دهند. برخی مربیان آموزشگاهها نیز معتقدند که این تصمیم میتواند به افزایش تصادفات منجر شود، چراکه نوجوانان هنوز به بلوغ کامل درک خطر نرسیدهاند.
رونق بازار موتورسیکلتهای سبک
با صدور گواهینامه برای ۱۶ سالهها، بازار موتورهای سبک و مینیکراس نیز پررونق شده است. فروشندگان از افزایش مراجعه خانوادهها برای خرید خبر میدهند. هرچند آییننامه به موتورهای ۵۰ سیسی اشاره دارد، اما کارشناسان معتقدند این موتورها برای نوجوانان ۱۶ ساله مناسب نیستند و مدلهای ۱۱۰ تا ۱۲۵ سیسی یا موتورهای برقی با توان متوسط، انتخاب منطقیتری به شمار میروند.
تجربه جهانی در صدور گواهینامه موتور برای نوجوانان
ایران تنها کشوری نیست که سن دریافت گواهینامه موتور را کاهش داده است. در اتحادیه اروپا نیز نوجوانان ۱۶ ساله میتوانند از موتورسیکلتهای ۱۲۵ سیسی استفاده کنند. با این حال، برخی کشورها مانند آلمان محدودیتهای بیشتری اعمال کردهاند؛ بهطور مثال نوجوانان تنها در حضور یک بزرگسال مجاز به رانندگی هستند.
جمعبندی
صدور گواهینامه موتور برای ۱۶ سالهها فرصتی برای قانونمند شدن استفاده نوجوانان از موتورسیکلت است، اما در عین حال تهدیدی بالقوه برای افزایش تصادفات به شمار میرود. موفقیت این طرح به میزان نظارت پلیس، آموزش صحیح در آموزشگاهها و همراهی خانوادهها بستگی دارد. بدون این سه عامل، کاهش سن گواهینامه میتواند به جای فرصت، به چالشی جدی برای ایمنی شهری تبدیل شود.
