طبقه متوسط و بحران مسکن در پایتخت
با رسیدن نرخ تورم به ۴۵ درصد، رؤیای خانهدار شدن برای طبقه متوسط در تهران بیش از هر زمان دیگری دستنیافتنی شده است. امانالله قراییمقدم، جامعهشناس و استاد دانشگاه، در گفتوگویی تأکید کرد که طبقه متوسط امروز دیگر احساس تعلق به پایتخت ندارد؛ چراکه توان خرید مسکن، استفاده از خدمات درمانی و حتی تفریح را از دست داده است. او یادآور شد: «پدران همین خانوادهها در گذشته با درآمد متوسط میتوانستند خانه بخرند و زندگی آبرومندانهای داشته باشند، اما امروز چنین امکانی وجود ندارد.»
افزایش نارضایتی و احساس بیعدالتی
به گفته این جامعهشناس، وقتی مردم درمییابند که دیگر توان ماندن در شهری که سالها در آن زندگی کردهاند را ندارند، احساس بیعدالتی و خشم اجتماعی افزایش مییابد. این مسئله صرفاً به شاخصهای اقتصادی محدود نمیشود، بلکه بخشی از هویت شهری نیز در حال از بین رفتن است.
تهران و خطر تبدیل شدن به جزیرههای طبقاتی
قراییمقدم با اشاره به ساختار معیوب اقتصادی و اجتماعی کشور گفت: «تورم، گرانی، مدیریت نادرست منابع و بیتوجهی به اصل هزینه–فایده در تصمیمگیریها، تهران را به سمت تبدیل شدن به جزیرههای طبقاتی سوق داده است.» او هشدار داد که در صورت ادامه این روند، شکاف اقتصادی به شکاف فرهنگی و هویتی نیز تبدیل خواهد شد و همبستگی اجتماعی در پایتخت از بین میرود.
ریشههای بحران در مدیریت ناکارآمد
این استاد دانشگاه تأکید کرد که بسیاری از تصمیمهای کلان بدون محاسبه دقیق سود و زیان اتخاذ میشوند. به باور او، زمانی که مدیران در جایگاه واقعی خود قرار نگیرند و هزینه تصمیمهایشان را نبینند، نتیجه چیزی جز تورم بالا، نارضایتی گسترده و افزایش فاصله طبقاتی نخواهد بود.
راهکار برای کاهش شکاف اجتماعی
قراییمقدم معتقد است که تنها با مدیریت علمی و واقعبینانه میتوان این بحران را تعدیل کرد. او افزود: «اگر سیاستگذاریها بر اساس محاسبات دقیق و با در نظر گرفتن طبقه متوسط انجام شود، میتوان از تعمیق شکاف اجتماعی جلوگیری کرد. اما در صورت ادامه روند فعلی، تهران بیش از پیش به شهری با محلهها و طبقات جدا از هم تبدیل خواهد شد.»
جمعبندی
تورم ۴۵ درصدی نهتنها قدرت خرید طبقه متوسط را کاهش داده، بلکه هویت اجتماعی و فرهنگی تهران را نیز تهدید میکند. تبدیل پایتخت به مجموعهای از «جزیرههای طبقاتی» میتواند پیامدهای بلندمدتی برای همبستگی اجتماعی و آینده شهری ایران به همراه داشته باشد.
