آلودگی هوا سال‌هاست به‌عنوان یکی از جدی‌ترین تهدیدهای سلامت شهرنشینان شناخته می‌شود. پژوهشی بین‌المللی که نتایج آن در «کنگره انجمن تنفس اروپا» در آمستردام ارائه شد، نشان می‌دهد مصرف روزانه میوه می‌تواند تا حدی اثرات مخرب ذرات آلاینده بر عملکرد ریه را کاهش دهد.
میوه و نقش آن در سلامت ریه‌ها
بر اساس این تحقیق، زنانی که روزانه دست‌کم چهار وعده میوه مصرف می‌کردند، در مقایسه با افرادی که کمتر میوه می‌خوردند، افت عملکرد ریوی کمتری داشتند. داده‌های بررسی‌شده از بیش از ۲۰۰ هزار نفر نشان داد ظرفیت بازدمی ریه (FEV1) در گروه با مصرف پایین میوه به‌طور میانگین ۷۸ میلی‌لیتر کاهش یافته، در حالی که این عدد در گروه با مصرف بالاتر تنها ۵۷ میلی‌لیتر بود.
چرا میوه‌ها در برابر آلودگی هوا مؤثرند؟
به گفته پژوهشگران، ترکیبات موجود در میوه‌ها مانند آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد ضدالتهابی، می‌توانند از استرس اکسیداتیو و التهاب ناشی از ذرات معلق (PM2.5) جلوگیری کنند.
- میوه‌هایی مانند سیب، پرتقال، انگور و انواع توت‌ها سرشار از ویتامین C، فلاونوئیدها و پلی‌فنول‌ها هستند.
- این ترکیبات با خنثی‌کردن رادیکال‌های آزاد و کاهش التهاب، به محافظت از بافت‌های ریه کمک می‌کنند.
آلودگی هوا و تهدید عملکرد ریه
ذرات ریز آلودگی با قطر کمتر از ۲.۵ میکرون به‌راحتی وارد دستگاه تنفسی می‌شوند و در طولانی‌مدت می‌توانند ظرفیت ریه را کاهش دهند. این ذرات همچنین خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و تنفسی را افزایش می‌دهند. یافته‌های جدید نشان می‌دهد تغذیه سالم می‌تواند نقش مکملی در کاهش این آسیب‌ها ایفا کند.
هشدار کارشناسان درباره آلودگی هوا
با وجود تأثیر مثبت مصرف میوه، متخصصان تأکید می‌کنند که این یافته‌ها جایگزین سیاست‌های کلان برای کاهش آلودگی هوا نیست. دکتر «سارا دی ماتیس» از دانشگاه تورین ایتالیا می‌گوید: «هیچ سطحی از آلودگی برای سلامت ایمن نیست. تغذیه سالم می‌تواند کمک‌کننده باشد، اما راه‌حل اصلی، دستیابی به هوای پاک است.»
توصیه‌های کاربردی برای زندگی شهری
برای کاهش اثرات آلودگی هوا بر بدن، کارشناسان پیشنهاد می‌کنند:
- مصرف روزانه حداقل چهار وعده میوه تازه.
- استفاده از میوه‌های متنوع و رنگی مانند توت، انار، مرکبات و سیب.
- پرهیز از تردد غیرضروری در روزهای آلوده و نوشیدن آب کافی.
جمع‌بندی
نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که مصرف میوه می‌تواند به‌عنوان یک راهکار ساده و در دسترس، اثرات منفی آلودگی هوا بر ریه‌ها را کاهش دهد. هرچند این اقدام جایگزین سیاست‌های کاهش آلودگی نیست، اما می‌تواند به تقویت سیستم تنفسی و افزایش مقاومت بدن در برابر شرایط محیطی کمک کند. در شرایطی که تنفس در شهرها دشوارتر از گذشته شده است، شاید یک سیب در روز نه‌تنها پزشک را دور کند، بلکه هوای ریه‌ها را نیز تازه‌تر نگه دارد.