یک گزارش تاریخی منتشر شده از شرکت مخابرات ایران در سال ۱۳۵۴ (۱۹۷۵-۱۹۷۶ میلادی)، ابعاد شگفتانگیزی از فرهنگ ارتباطی و الگوی مکالمات تلفنی در میان شهروندان ایرانی را آشکار کرده است. این آمارها که در زمان خود بسیار مورد توجه قرار گرفتند، برای اولین بار نشان دادند که کدام مناطق کشور در استفاده از تلفن، عنوان کمحرفترین و پرحرفترین مردم ایران را به خود اختصاص دادهاند. با ثبت حدود ۸ میلیون تماس تلفنی در روز، این بررسی نگاهی دقیق به عادتهای ارتباطی جامعه ۵۰ سال پیش میاندازد و تفاوتهای منطقهای در میزان و طول مکالمات را برجسته میکند. این دادهها، سرنخهایی از جامعهشناسی ارتباطات در آن برهه از تاریخ ایران به دست میدهند.
جزئیات آماری از الگوی مکالمات تلفنی ایران در سال ۱۳۵۴
در حالی که امروزه ابزارهای ارتباطی متنوع و شبکههای اجتماعی بخش جداییناپذیر زندگی روزمره ما هستند، در سال ۱۳۵۴، تلفن ثابت اصلیترین کانال ارتباطی از راه دور به شمار میرفت. بر اساس گزارش روزنامه اطلاعات در ۱۱ آذر ۱۳۵۴، شرکت مخابرات ایران سالیانه درآمدی بالغ بر ۶۰۰ میلیون تومان از مکالمات تلفنی کسب میکرده است. این حجم درآمد و تعداد بالای تماسهای روزانه (۸ میلیون مورد)، نشان از اهمیت و گستردگی استفاده از تلفن در آن دوران دارد. این آمارها نه تنها بازتابدهنده زیرساختهای مخابراتی آن زمان بودند، بلکه به طور غیرمستقیم، پنجرهای به سوی الگوی مکالمات تلفنی و فرهنگ تعاملات کلامی مردم در نقاط مختلف کشور گشودند. این گزارش تاریخی به وضوح نشان میدهد که حتی با وجود محدودیتهای فناوری، نیاز به ارتباط و تبادل اطلاعات در جامعه همواره وجود داشته است.
یزد و اصفهان؛ شهرهای میزبان کمحرفترین و پرحرفترین مردم ایران
دادههای منتشر شده در آن زمان، یافتههای شگفتانگیزی را درباره کمحرفترین و پرحرفترین مردم ایران به دست داده است. نتایج این بررسی بهروشنی مشخص کرد که میانگین طول مکالمات تلفنی در شهرهای مختلف کشور، تفاوتهای چشمگیری دارد:
یزدیها: مردم یزد به طور متوسط کوتاهترین مکالمات تلفنی را به خود اختصاص داده و از این رو به عنوان کمحرفترین مردم ایران شناخته شدند. این ویژگی میتواند ناشی از فرهنگ خاص ارتباطی، یا نوع نیازهای مکالماتی آنها باشد.
اصفهانیها: در مقابل، اصفهانیها با داشتن طولانیترین مکالمات تلفنی، لقب پرحرفترین مردم ایران را کسب کردند. این امر شاید بازتابدهنده تمایل بیشتر به گفتوگوهای تفصیلی و حفظ ارتباطات طولانیتر در این منطقه باشد.
این تفاوت آماری میتواند ریشههای مختلف فرهنگی، اجتماعی و حتی اقتصادی داشته باشد که نیازمند بررسیهای عمیقتر است و خود میتواند موضوع تحقیقات جامعهشناختی قرار گیرد.
زیرساختها و فرهنگ مکالمات تلفنی در دهه ۵۰ شمسی
در سال ۱۳۵۴، جمعیت ایران حدود ۳۳ میلیون نفر برآورد میشد. در مقایسه با ۸ میلیون تماس روزانه، این آمار نشان میدهد که تلفن به ابزاری فراگیر تبدیل شده بود، هرچند که تعداد خطوط تلفن ثابت به مراتب کمتر از جمعیت کل کشور بود و بسیاری از مکالمات از طریق تلفنهای عمومی یا مراکز مخابراتی صورت میگرفت. همین موضوع، اهمیت هر مکالمه و تلاش برای بهرهبرداری حداکثری از آن را دوچندان میکرد. شناخت الگوی مکالمات تلفنی در آن دوران، اهمیت ویژهای دارد زیرا نشان میدهد که چگونه مردم در نبود فناوریهای نوین، به بهترین شکل ممکن از امکانات موجود برای حفظ ارتباط استفاده میکردند. این دادهها میتوانند مبنایی برای مطالعه تطبیقی عمیقتر در خصوص تغییرات فرهنگی و ارتباطی در ایران طی نیم قرن اخیر باشند.
از کمحرفترین و پرحرفترین مردم گذشته تا عصر ارتباطات نوین
دادههای مربوط به سال ۱۳۵۴، گرچه از دیدگاه امروز ممکن است صرفاً یک کنجکاوی تاریخی به نظر برسند، اما ارزش تحلیلی بالایی دارند. آنها میتوانند به ما کمک کنند تا نه تنها الگوی صحبت کردن و تعاملات اجتماعی در گذشته را بهتر درک کنیم، بلکه تغییرات شگرف در رفتار ارتباطی ایرانیان را نیز بسنجیم. امروزه، با دسترسی تقریباً همگانی به تلفنهای همراه، اینترنت پرسرعت و شبکههای اجتماعی، تعریف کمحرفترین و پرحرفترین مردم بسیار پیچیدهتر شده است. میزان و نوع ارتباطات، فراتر از مکالمات صوتی، ابعاد متفاوتی یافته و هر فرد با توجه به سبک زندگی و نیازهای ارتباطی خود، الگوی منحصر به فردی از "حرافی" یا "کمگویی" را به نمایش میگذارد. این گزارش، یادآور ریشههای تحول عظیم ارتباطات در ایران است و نشان میدهد چگونه فناوریهای جدید، مفهوم ارتباط و تعاملات انسانی را بازتعریف کردهاند.
مطالب مرتبط
- اسب کاسپین، میراث باستانی ایران، با شکوهی بینظیر در جشنواره ملی زیبایی درخشید
- مصرف روزانه بادام زمینی بینمک، راهکاری نوین برای جوانی مغز و سلامت قلب سالمندان کشف شد
- مواجهه نادر یک خرس قطبی با لاشه نهنگ عنبر در قطب شمال زنگ خطر تغییر اقلیم را به صدا درآورد
- روانشناسی رفتار نشان میدهد؛ ۱۰ گام ساده اما کلیدی که احترام دیگران را تضمین میکند
سلام، من الهام محمودی هستم؛ ۲۸ ساله و عضو تیم مجله اینترنتی یوز دانلود. با داشتن مدرک کارشناسی مرتبط با حوزه فعالیت این مجله، مسیر حرفهای خود را در این مجموعه آغاز کردم و امروز با انرژی و علاقه در بخش تحریریه فعالیت میکنم.
تلاش من همیشه بر این بوده که محتوایی دقیق، جذاب و کاربرپسند تولید کنم؛ محتوایی که هم برای مخاطبان ارزشمند باشد و هم جایگاه مجله را در فضای آنلاین ارتقا دهد. نگاه تحلیلی و توجه به جزئیات، ویژگیهایی هستند که در کارم به آنها تکیه میکنم تا بهترین نتیجه را ارائه دهم.